Liedkeuze





Veel energie van de Vormselvoorbereiding gaat naar het muzikale element van de vieringen. We merken dat het op een aantal plekken steeds moeilijker wordt hiervoor de nodige ondersteuning te vinden. Toch blijft het samen zingen een van de belangrijkste activiteiten van elke liturgische dienst. We moedigen alle medewerkers aan zich te blijven inzetten voor het muzikale luik van het Vormseljaar. Hieronder vind je informatie over de keuze van de liederen voor de vormselviering.

 

Naast het ‘gewone’ van de mis dat in elke eucharistie zijn plaats heeft, zijn er liederen die ‘eigen’ zijn aan het feest van het Vormsel. Hier volgen enkele tips om na te gaan waar een liedtekst best wordt ingeschakeld in de dienst.

 

1. Ga bewust om met de communicatie die het lied bewerkstelligt

Taal bewerkstelligt communicatie. In elk lied komt iemand aan het woord die zich met een boodschap richt tot een geadresseerde. Het is goed bij elk lied na te gaan wie spreekt en tot wie de tekst gericht is. Op basis daarvan kan je liederen opdelen in categorieën.

 

Evangelisch lied: Jezus tot zijn leerlingen

Profetisch lied: God tot zijn volk

Catechetisch lied: wie bedreven is in het christelijk geloof tot wie het geloof wil leren kennen

Gelegenheidslied: een deel van de groep tot een ander deel van de aanwezigen

Biddend lied: de zanger tot God

Liturgisch lied: de gemeenschap tot God

 

Enkele voorbeelden:

Bleibet hier und wachet mit Mir is een lied uit de Taizécollectie. Het is een citaat uit het evangelie waar Jezus zijn leerlingen toespreekt. Dit is een Evangelisch lied.

Let my people go is een citaat uit het boek Exodus waar God Mozes oproept om naar Egypte te gaan. Dit is een Profetisch lied.

Hij is koning is een lied van Elly & Rikkert. Het verduidelijkt aan de luisteraar wat onze traditie bedoelt met Jezus’ koningschap. Dit is een Catechetisch lied.

Welkom, welkom aan iedereen is een lied waarin de communicanten zich richten tot de andere aanwezigen in de kerk. Het is een Gelegenheidslied.

Here I am, Lord is een lied waarin de zanger zich in de eerste persoon enkelvoud richt tot God. Het is een Biddend lied.

Heer, ontferm U over ons is een lied waarin de gemeenschap als ‘wij’ zich richt tot Jezus. Het is een Liturgisch lied.

 

In elke liturgie staat de communicatielijn tussen God en de gemeenschap centraal. Liederen zijn de ideale manier voor de gemeenschap om zich gezamenlijk tot God te richten. Liturgische liederen zijn daarom het meest geschikt. Er kunnen redenen zijn om op bepaalde momenten in de liturgie liederen van een andere categorie te gebruiken. Dit moet dan bewust en beargumenteerd gebeuren.

 

2. Laat de kern van het Vormsel klinken in de liederen

De centrale woorden van het sacrament van het Vormsel spreekt de vormheer uit tijdens de zalving: ‘Ontvang het zegel van de heilige Geest, de gave Gods’. De diepe verbondenheid tussen Vormsel en heilige Geest blijkt ook uit het gebed tijdens de handoplegging: ‘(…) Geef hun de Geest van wijsheid en inzicht, de Geest van raad en sterkte, de Geest van vroomheid en liefde (…)’ 

Vertaald in liedteksten betekent dit dat het eerste deel van de viering het verlangen naar de heilige Geest centraal staat en na de handoplegging en zalving de dankbaarheid om het geschenk van de heilige Geest.

 

3. Laat de plaats in de viering mee bepalen welk lied er thuishoort

Ideaal gezien is een lied tijdens de liturgie geen intermezzo maar een opbouwend deel. Het past in de liturgische flow en helpt de aanwezige gemeenschap om in relatie te treden met God. Naargelang het moment in de dienst mag je van het lied dus iets anders verwachten.

 

Intredelied: Bij het binnenkomen van de voorganger drukken we uit dat we met blijheid voor God samenkomen om Hem te eren en om als gemeenschap te groeien. Dit geldt natuurlijk voor de vormelingen in het bijzonder maar niet minder voor alle andere aanwezigen. Voorbeeld: ‘De vreugde voert ons naar dit huis.’

Verwelkomingslied (optioneel): Het is een optie dat de vormelingen de aanwezigen verwelkomen. Dat kan met een gesproken tekst maar ook met een lied.

Loflied: Voor het openingsgebed klinkt in de Eucharistie het ‘Eer aan God’, een eeuwenoude tekst vol lofprijzingen aan God. Dit loflied is voorbehouden voor feestelijke vieringen en past dus zeker in een Vormsel. Alternatieven dienen zo sterk mogelijk aan te sluiten bij de geest van het ‘Gloria’.

Antwoord na de eerste lezing: Wat in de praktijk vaak een ‘tussenzang’ wordt genoemd, is een lied dat antwoordt op de eerste lezing. Het lectionarium geeft aan welk psalmvers het nauwst aansluit bij de bijbellezing in kwestie. Een ander lied is echter ook mogelijk. Als de tekst maar een respons geeft op de boodschap die God ons voorlegt door de bijbelse tekst die er aan voorafgaat.

Inleiding op het Evangelie Zeker in de Paastijd verwelkomt de vierende gemeenschap de lezing uit het Evangelie met een feestelijk Alleluia. Deze vreugdekreet mag in de Vormselviering extra in de verf gezet worden.

Lied aan het begin van de Vormselritus (optioneel): Aan het begin van het eigenlijke Vormsel kan een lied klinken dat het verlangen naar de komst van de heilige Geest uitdrukt.

Lied aan het eind van de Vormselritus (optioneel): Aan het eind van het eigenlijke Vormsel kan een leid klinken dat de dankbaarheid uitdrukt voor het geschenk van de heilige Geest.

Lied bij het aanbrengen van de gaven: Twee aspecten kunnen uitgedrukt worden bij het begin van de tafeldienst. De bereidheid van de Kerkgemeenschap om met Jezus de weg van de zelfgave te gaan is een eerste inhoudelijke focus. De vreugde over en de dankbaarheid voor het samenzijn rond Jezus in de Eucharistie is een tweede.

Heilig, Onzevader en Lam Gods: deze gezangen maken deel uit van het eigene van de mis en dienen de vastgelegde tekst te volgen.

Liederen tijdens de Communie (optioneel): Wanneer de vormelingen de communie al hebben ontvangen en ondertussen de andere aanwezigen ter communie gaan, is het een uitgelezen moment om tot bezinning aan te zetten met een catechetisch, profetisch of evangelisch lied. Een biddend lied is zonder twijfel ook op zijn plaats.

Lied na de Communie: Allen zingen na de communie hun dankbaarheid uit voor het geschenk dat ze in het sacrament van de Eucharistie hebben ontvangen.

Uittredelied: Bij het weggaan van de voorganger hoort een lied dat de zending van de christen verwoordt of de vreugde van het leven in de geest van Jezus.

Lied na de dienst (optioneel): Zoals de vormelingen de aanwezigen zingend kunnen verwelkomen, kunnen ze tegenover hen ook hun vreugde en engagement uitzingen als de dienst gedaan is.